![](/images/blog/photo_5987630426254065729_y.jpg)
مقدمه
تب دانگ، یک بیماری ویروسی که توسط پشههای آئدس منتقل میشود، یکی از بیماریهای جدی و نگرانیهای بهداشتی در جهان محسوب میشود. این بیماری با علائمی مانند تب بالا، دردهای شدید مفصلی و عضلانی، و بثورات پوستی شناخته میشود و میتواند به شکل شدیدتری مانند تب دانگ هموراژیک بروز کند. در ایران نیز مواردی از این بیماری گزارش شده است که در ادامه به بررسی آخرین وضعیت آن میپردازیم.
وضعیت کنونی تب دانگ در ایران
بر اساس گزارشات نظام مراقبت سندرمیک جاری در کشور، از ابتدای سال ۱۴۰۳ تاکنون بالغ بر ۱۲۲ مورد مثبت تب دانگ تا تاریخ ۳ تیر ماه تشخیص داده شده است. اکثریت موارد تشخیص داده شده در کشور امارات متحده عربی به بیماری مبتلا شدهاند و از این بین ۶ بیمار در شهر بندرلنگه تشخیص داده شدهاند که بدون سابقه سفر به خارج کشور هستند و انتقال محلی محسوب میشوند. بیماران اکثراً سابقه سفر به کشور امارات داشتهاند و تعداد ۳ مورد از بیماران سابقه سفر به کشورهای پاکستان، عمان و بنین (غرب افریقا) داشتهاند. به غیر از یکی از بیماران که اهل آفریقا است، باقی بیماران دارای ملیت ایرانی هستند. موارد مثبت وارده از خارج کشور عمدتاً در استان فارس توسط دانشگاههای علوم پزشکی گراش، لار، جهرم و شیراز تشخیص داده شدهاند. باقی موارد در دانشگاههای هرمزگان، خراسان رضوی، بوشهر، چابهار، زاهدان، شهید بهشتی، گیلان، قم، قزوین و ایران تشخیص داده شدهاند. وضعیت عمومی اکثر بیماران پایدار است. در تمامی استانهایی که بیمار تب دانگ تشخیص داده شده است، برخی از بیماران در بیمارستان بستری شدهاند و تعدادی از آنها هماکنون در بیمارستان بستری هستند و حال عمومی همه آنان خوب است.
پراکندگی پشههای ناقل در ایران
پشههای آئدس، به ویژه گونههای Aedes aegypti و Aedes albopictus، به عنوان ناقلین اصلی ویروس تب دانگ شناخته میشوند. در حال حاضر پشه آئدس اجیپتی در استانهای هرمزگان، سیستان و بلوچستان (چابهار و کنارک)، بوشهر (عسلویه و کنگان) و آئدس آلبوپیکتوس در استان گیلان گسترش دارد. این پشهها به دلیل توانایی بالای خود در انتقال بیماریهای مختلف، از جمله بیماریهای ویروسی، بسیار شناخته شدهاند و حضور آنها در مناطق مختلف کشور تهدیدی جدی برای سلامت عمومی محسوب میشود.
اقدامات پیشگیرانه و مقابله با تب دانگ
برای مقابله با شیوع تب دانگ و کاهش خطر انتقال بیماری، اقدامات پیشگیرانه مختلفی باید انجام شود. این اقدامات شامل حذف زیستگاههای مناسب برای تخمگذاری پشهها، استفاده از مواد دافع پشه، کنترل بیولوژیکی و برنامههای آموزشی و آگاهیبخشی میباشد. حذف منابع آب راکد در اطراف خانهها و مناطق شهری، تخلیه و تمیز کردن گلدانها و ظروف آب حیوانات، و استفاده از اسپریهای حشرهکش و مواد دافع پشه میتواند به کاهش جمعیت پشهها و جلوگیری از انتقال بیماری کمک کند. همچنین، برنامههای آموزشی و آگاهیبخشی میتوانند به مردم کمک کنند تا اقدامات پیشگیرانه مناسبی را انجام دهند و از شیوع بیماریهای منتقله توسط پشهها جلوگیری کنند.
نتیجهگیری
تب دانگ یکی از بیماریهای ویروسی جدی است که توسط پشههای آئدس منتقل میشود و در بسیاری از مناطق جهان از جمله ایران گزارش شده است. با توجه به گزارشهای اخیر، مواردی از ابتلا به این بیماری در کشور ثبت شده است که برخی از آنها ناشی از انتقال محلی هستند. مقابله با شیوع تب دانگ نیازمند اقدامات جامع و هماهنگ است که شامل حذف زیستگاههای پشهها، استفاده از مواد دافع پشه، کنترل بیولوژیکی و برنامههای آموزشی و آگاهیبخشی میباشد. با انجام این اقدامات میتوان از گسترش بیماری و تهدیدات ناشی از آن جلوگیری کرده و سلامت عمومی را حفظ نمود.
![](/images/blog/photo_5987630426254065728_y.jpg)
عبدالرضا میراولیایی، مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از پشه آئدس مهاجم در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در پاسخ به این پرسش که پشه آئدس بیشتر در کدام مناطق کشور فعالیت دارد، بیان کرد: "استان گیلان در شمال کشور تقریباً در تمامی مناطق به پشه آئدس آلوده است."
همچنین او افزود: "استان سیستان و بلوچستان، به ویژه در بخش جنوبی استان نظیر چابهار و کنارک، استان هرمزگان در تقریباً تمامی مناطق و استان بوشهر در شهرستانهای کنگان و عسلویه به پشه آئدس آلوده هستند."
وی ادامه داد: "مناطق شمالی کشور بیشتر به پشه آئدس البوپیکتوس آلودهاند که یکی از گونههای مهاجم آئدس است. مناطق جنوبی کشور به آئدس اجیپتی آلودهاند که این نوع آئدس نیز مهاجم است. در واقع، دو نوع آئدس مهاجم داریم؛ یکی پشه آئدس که بومی کشور ما نیست و از جایی دیگر وارد شده و دیگری آئدسی که بومی کشور ماست و مهاجم نیست و بیماری را منتقل نمیکند و تنها گزش آن مشکل خاصی ایجاد نمیکند."
گزارشات مرتبط
میراولیایی درباره بیماری دانگ توضیح داد: "انتقال بیماری دانگ و بیماری چیکونگونیا عمدتاً از طریق نیش پشه آئدس مهاجم است. تب دانگ، که به عنوان تب استخوانشکن نیز شناخته میشود، با تب ناگهانی بیش از ۳۸ درجه، سردرد، بدندرد و درد پشت چشم همراه است. همچنین، بیمار ممکن است علائمی مانند تهوع، استفراغ و دلدرد داشته باشد و حتی ضایعات پوستی شبیه به سرخک در بدن بیمار ایجاد شود. در موارد شدیدتر، بیمار ممکن است دچار خونریزیهای مخاطی شود. بیماری دانگ در ۷۰ الی ۸۰ درصد موارد کمعلائم است و شبیه به سرماخوردگی و کرونا است."
مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از پشه آئدس مهاجم در وزارت بهداشت افزود: "در موارد نادری، بیمار به مراقبتهای ویژه و بستری در بخش آیسییو نیاز دارد. میزان مرگ و میر بیماری دانگ حدود ۲.۵ درصد است که به زمان مراجعه بیمار به مراکز درمانی و کیفیت اقدامات درمانی بستگی دارد. اگرچه مرگ و میر بیماری دانگ زیاد نیست، اما پشه آئدس میتواند افراد زیادی را نیش زده و به بیماری مبتلا کند، که این امر اهمیت بیماری را افزایش میدهد."
اقدامات پیشگیرانه
میراولیایی تصریح کرد: "بیش از ده سال گذشته، یک نظام مراقبتی در کشور، به ویژه در مبادی ورودی، طراحی شده که براساس آن، تلههایی کارگذاری شده تا به محض ورود پشه به کشور، آن را شناسایی و نابود کنیم. در سال ۹۸ این پشه به همین شکل شناسایی شد و همکاران ما بلافاصله کارهای کنترلی و سرکوب ناقل را آغاز کردند."
وی ادامه داد: "تشخیص به موقع بیماران نیز با آموزش نیروهای بهداشتی و درمانی در دستور کار قرار دارد و بیمارانی که شناسایی شدهاند از طریق همین آموزشها بوده است. ما از معدود کشورهایی هستیم که پیشبینیهای لازم را برای مقابله با آئدس داشتهایم. اکثر کشورهای اطراف ما به این پشه آلوده هستند و تعداد زیادی بیمار دانگ دارند که تعدادی از آنها فوت شدهاند، اما در کشور ما اول پشه را شناسایی کردهایم و بعد از آن بیماری را پیدا کردهایم و این بسیار خوب است، چراکه در بسیاری از کشورها ابتدا اپیدمیها و همهگیریهای گستردهای با مرگ و میر بالا رخ داده و سپس متوجه شدهاند که کشورشان به پشه مهاجم آئدس آلوده شده است."
وضعیت کنونی
مدیر برنامه مدیریت بیماریهای منتقله از پشه آئدس مهاجم در وزارت بهداشت تاکید کرد: "از سال ۹۵ تا امسال ۷۵ مورد بیماری دانگ شناسایی کردهایم که همه این بیماران به کشورهای آلوده به این پشه مسافرت داشتهاند. این موارد از لحاظ اپیدمیولوژیک، وارداتی محسوب میشوند. اما از اردیبهشت امسال تعداد زیادی از بیماران از امارات متحده عربی وارد کشور شدهاند و عموماً در استان فارس شناسایی شدهاند. با هوشیاری سیستم سلامت و آموزشهایی که به پزشکان ارائه شده و استفاده از کیتهای تشخیص سریع، این بیماران به سرعت شناسایی شدهاند. تاکنون بیش از ۱۲۰ مورد بیمار مبتلا به دانگ شناسایی شده و تنها یک مورد فوتی گزارش شده است."
وی شایعات مربوط به فوت تعداد زیادی از بیماران دانگ را تکذیب کرد و گفت: "اقدامات پیشگیرانهای نیز در کشور انجام دادهایم. علیرغم عدم اطلاعرسانی از سوی امارات، همکاران ما این بیماران را شناسایی کردهاند. بیمارانی نیز از کشورهای عمان، بنین و پاکستان داشتیم، اما عمدتاً از امارات بودهاند. خوشبختانه دو آزمایشگاه در کشور، یکی در پاستور و دیگری در بندرعباس، قدرت تشخیص سریع بیماری را دارند و کیتهای تشخیص سریع نیز در کل کشور توزیع شدهاند."
![](/images/argasid-soft-tick-argas-negindasht_3.jpg)
پیشرفت آپارتماننشینی و ساختوسازهای شهری، به همراه عادت گذاشتن آب و غذا در تراسها، باعث جذب کبوتران و پرندگان دیگری نظیر یاکریم به محیط زندگی ما شده است. این پرندگان به دنبال جذب منابع غذایی، در تراسها لانهسازی کرده، تخمگذاری و جوجهکشی میکنند. اما این جذابیت برای پرندگان همراه با مشکلاتی برای انسانها است. یکی از این مشکلات، کنههای کبوتر و مایتها هستند که به عنوان اکتوپارازیتها یا انگلهای خارجی شناخته میشوند و میتوانند به راحتی وارد منازل شده و از خون انسانها تغذیه کنند. در این مقاله به بررسی دشمنان طبیعی و روشهای کنترل کنه کبوتری پرداخته و راهکارهای مؤثری برای مقابله با این آفتها ارائه میدهیم.
کنه کبوتری چیست؟
کنه کبوتری، با نام علمی Argas reflexus، یکی از انواع کنهها است که به طور ویژه با کبوتران و دیگر پرندگان ارتباط دارد. این کنهها معمولاً در لانههای پرندگان زندگی میکنند و از خون پرندگان تغذیه میکنند. اما در صورت نبود میزبان اصلی، یعنی پرندگان، میتوانند به دنبال منبع غذایی دیگر مانند انسانها بروند.
این کنهها به دلیل ساختار بدنی خود، میتوانند به راحتی در شکافها و درزهای ساختمانها پنهان شوند. آنها به راحتی از لانههای پرندگان به داخل منازل نفوذ میکنند و میتوانند در محلهای مختلفی مانند تشکها، مبلمان، و حتی لباسها پنهان شوند. نیش این کنهها میتواند باعث بروز واکنشهای آلرژیک و مشکلات پوستی در انسانها شود.
راههای ورود کنه کبوتری به منازل
کنههای کبوتری به طور معمول از طریق لانههای پرندگان که در نزدیکی یا بر روی ساختمانها ساخته میشوند، وارد منازل میشوند. این کنهها میتوانند به راحتی از طریق پنجرهها، درزها و شکافهای دیوارها وارد منازل شوند.
وجود منابع غذایی برای پرندگان در تراسها و بالکنها، مانند دانهها و آب، باعث جذب بیشتر پرندگان و در نتیجه افزایش احتمال ورود کنهها به منازل میشود. بنابراین، یکی از راههای پیشگیری از ورود کنهها، جلوگیری از تغذیه پرندگان در نزدیکی منازل است.
دشمنان طبیعی کنه کبوتری
در طبیعت، کنههای کبوتری دشمنان طبیعی مختلفی دارند که میتوانند به کنترل جمعیت آنها کمک کنند. این دشمنان طبیعی شامل برخی از گونههای پرندگان، حشرات شکارچی و حتی برخی از گونههای کنههای دیگر هستند. اما در محیطهای شهری و داخل منازل، استفاده از این دشمنان طبیعی به طور مؤثر امکانپذیر نیست.
روشهای کنترل کنه کبوتری
اگر به دنبال دشمن کنه کبوتری هستید، بهتر است به دنبال افراد متخصص کنترل ناقلین باشید که با استفاده از سموم پایروتیروئید مخصوص کنه و مایت، با کمترین دردسر این مشکل را از منزل شما حذف میکنند. سموم پایروتیروئید به دلیل اثرات قوی و ماندگاری بالا، به عنوان یکی از مؤثرترین روشها برای کنترل کنههای کبوتری شناخته میشوند.
استفاده از سموم پایروتیروئید
سموم پایروتیروئید یکی از کارآمدترین راهها برای کنترل کنههای کبوتری هستند. این سموم بر سیستم عصبی کنهها تأثیر گذاشته و باعث مرگ سریع آنها میشوند. استفاده از این سموم باید توسط متخصصان انجام شود تا به طور صحیح و با دوز مناسب به کار گرفته شود.
پیشگیری از جذب پرندگان
یکی از روشهای مؤثر در جلوگیری از ورود کنههای کبوتری به منازل، کاهش جذابیت محیط برای پرندگان است. از قرار دادن غذا و آب در تراسها و بالکنها خودداری کنید. نصب توریهای مناسب بر روی پنجرهها و دربها میتواند از ورود پرندگان و در نتیجه کنهها به داخل منزل جلوگیری کند.
پاکسازی منظم
پاکسازی منظم و دورهای منازل، به ویژه مناطق نزدیک به محلهای ورود پرندگان، میتواند به کاهش جمعیت کنههای کبوتری کمک کند. شستشوی منظم فرشها، مبلمان و ملحفهها با آب داغ، از جمع شدن کنهها و تخمهای آنها جلوگیری میکند.
تماس با متخصصان کنترل آفات
در صورت بروز مشکل جدی با کنههای کبوتری، بهترین راهحل تماس با متخصصان کنترل آفات است. این متخصصان با استفاده از ابزارها و روشهای مناسب، میتوانند به طور کامل و مؤثر این آفات را از بین ببرند و به شما کمک کنند تا از مشکلات ناشی از وجود آنها رهایی یابید.
اقدامات فیزیکی برای جلوگیری از ورود کنهها
علاوه بر استفاده از سموم و روشهای شیمیایی، میتوان از اقدامات فیزیکی نیز برای جلوگیری از ورود کنههای کبوتری به منازل استفاده کرد. این اقدامات شامل مسدود کردن درزها و شکافهای موجود در دیوارها، نصب توریهای محکم بر روی پنجرهها و دربها و استفاده از پوششهای محافظ برای لانههای پرندگان در نزدیکی منازل است.
مدیریت لانههای پرندگان
یکی از راههای مؤثر در کاهش جمعیت کنههای کبوتری، مدیریت صحیح لانههای پرندگان است. در صورتی که لانههای پرندگان در نزدیکی منازل شما قرار دارند، باید به صورت دورهای این لانهها را بررسی کرده و در صورت نیاز، آنها را پاکسازی یا جابجا کنید. این کار میتواند به کاهش جمعیت کنههای کبوتری و جلوگیری از ورود آنها به منازل کمک کند.
استفاده از روشهای طبیعی
برخی از روشهای طبیعی نیز میتوانند به کنترل جمعیت کنههای کبوتری کمک کنند. استفاده از روغنهای ضروری مانند روغن نعناع، روغن درخت چای و روغن اسطوخودوس میتواند به عنوان یک ماده دفعکننده طبیعی برای کنهها عمل کند. این روغنها را میتوان در محلهای مشکوک به حضور کنهها اسپری کرد.
نتیجهگیری
کنههای کبوتری یکی از مشکلات رایج در محیطهای شهری و منازل هستند که میتوانند به راحتی وارد منازل شده و باعث مشکلات جدی برای ساکنین شوند. پیشرفت آپارتماننشینی و ساختوسازهای شهری، به همراه عادت گذاشتن آب و غذا در تراسها، باعث جذب کبوتران و پرندگان دیگری نظیر یاکریم به محیط زندگی ما شده است. این پرندگان به دنبال جذب منابع غذایی، در تراسها لانهسازی کرده، تخمگذاری و جوجهکشی میکنند. اما این جذابیت برای پرندگان همراه با مشکلاتی برای انسانها است. یکی از این مشکلات، کنههای کبوتر و مایتها هستند که به عنوان اکتوپارازیتها یا انگلهای خارجی شناخته میشوند و میتوانند به راحتی وارد منازل شده و از خون انسانها تغذیه کنند.
استفاده از سموم پایروتیروئید، پیشگیری از جذب پرندگان، پاکسازی منظم و تماس با متخصصان کنترل آفات از جمله روشهای مؤثر برای مقابله با کنههای کبوتری هستند. علاوه بر این، مدیریت صحیح لانههای پرندگان و استفاده از روشهای طبیعی نیز میتواند به کاهش جمعیت این آفات کمک کند.
در نهایت، برای مقابله با کنههای کبوتری، نیاز به یک رویکرد جامع و چندجانبه است. تنها با ترکیب این روشها و اقدامات مختلف میتوان به طور کامل از شر این حشرات مزاحم خلاص شد و محیطی سالم و ایمن برای زندگی فراهم کرد.
![](/images/IMG-20191202-WA0e0w27.jpg)
مقدمه
ساسها، به عنوان یکی از موذیترین حشرات روی زمین، معمولاً پس از خونخواری شبانه از انسان، به دنبال مکانی برای تخمگذاری میگردند. در این مقاله بررسی میکنیم که آیا فرش تنها مکانی است که ساسها برای پنهان شدن انتخاب میکنند یا خیر.
رفتار و زیستگاه ساسها
با شناخت بیشتر ساس، متوجه میشوید که این حشره موذی، پس از خونخواری شبانه، برای تخمگذاری به دنبال عمیقترین درز و شکافهای وسایل منزل میگردد. ساسها معمولاً در عمق وسایلی مانند فرش، تابلو، مبل، تختخواب، لباس، کفش و تشک که در شعاع ۳۰ متری محل خونخواری خود قرار دارند، نفوذ کرده و پنهان میشوند. این حشرات روزانه ۵ الی ۷ تخم میگذارند و پس از مدت زمانی کوتاه، تعداد زیادی تخم ساس، حشرات ریز سفید رنگ که نوزاد ساس هستند و حشرات بالغ ساس در منزل ظاهر میشوند.
ارتباط ساسها با فرش
فرش یکی از مکانهای اصلی است که ساسها برای پنهان شدن انتخاب میکنند، اما تنها مکان نیست. این حشرات به دنبال محیطهایی با تاریکی و گرما هستند و فرش به دلیل داشتن الیاف و ساختار متراکم، محیطی مناسب برای آنها فراهم میکند. ساسها میتوانند به راحتی در بین تار و پود فرش نفوذ کنند و در آنجا تخمگذاری کنند. اما به همین اندازه، وسایلی مانند مبل، تختخواب و تابلوها نیز میتوانند مکانهای مناسبی برای پنهان شدن ساسها باشند.
مقابله با ساسها
برای از بین بردن ساسها، باید از روشی استفاده کنیم که اطمینان حاصل کنیم سم به تمام درز و شکافهای وسایل منزل میرسد و باعث از بین رفتن ساس و تخمهای آنها میشود. استفاده از سموم مناسب و بررسی دقیق تمامی نقاطی که ساسها ممکن است پنهان شوند، از جمله فرش، تابلو، مبل، تختخواب، لباس، کفش و تشک، بسیار حیاتی است. تنها با استفاده از روشهای جامع و مؤثر میتوان از شر این حشرات موذی خلاص شد.
نتیجهگیری
ساسها، برخلاف تصورات رایج، فقط در فرش پنهان نمیشوند. این حشرات موذی به دنبال هر مکان مناسبی برای تخمگذاری و پنهان شدن میگردند. برای مقابله با آنها، لازم است تمامی وسایل منزل به دقت بررسی و تمیز شوند تا بتوان به طور کامل از شر این آفات خلاص شد. تنها با یک رویکرد جامع و دقیق میتوان از بروز مشکلات ناشی از ساسها جلوگیری کرد.
![پشه آئدس](/images/1-2.jpg)
پشههای آئدس (Aedes) نوعی از پشهها هستند که به دلیل نقش قابل توجهشان در انتقال بیماریهای خطرناک به انسانها، بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند. در این مقاله، به بررسی دقیق و کامل این پشه، زیستگاههای آن، مناطق حضور در ایران، بیماریهایی که منتقل میکنند، و روشهای مقابله با آنها خواهیم پرداخت.
معرفی پشه آئدس
پشه آئدس، به ویژه گونههای Aedes aegypti و Aedes albopictus، به دلیل توانایی بالای خود در انتقال بیماریهای مختلف، به خصوص ویروسی، شناخته شدهاند. این پشهها دارای بدنی با الگوهای سیاه و سفید برجسته هستند و طرحهای مشخصی روی بدن و پاهایشان دارند. زیستگاههای اصلی این پشهها عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمهگرمسیری قرار دارد.
زیستگاهها و پراکندگی جغرافیایی
پشه آئدس در بسیاری از مناطق جهان یافت میشود. Aedes aegypti که به عنوان "پشه تب زرد" نیز شناخته میشود، عمدتاً در مناطق شهری و نزدیک به انسانها زندگی میکند. این پشه به ویژه در آبهای راکد و کوچک مانند آب جمع شده در ظروف، گلدانها، و حتی در آبهای باران گیر افتاده در وسایل دور ریخته شده، تخمگذاری میکند.
Aedes albopictus یا "پشه ببر آسیایی"، در مناطق وسیعتری پراکنده شده و توانسته به مناطق معتدل نیز نفوذ کند. این پشه میتواند در شرایط آب و هوایی مختلف زنده بماند و در مناطق جنگلی، روستایی، و حتی شهری یافت میشود.
پراکندگی در ایران
در ایران نیز، پشههای آئدس حضور دارند. با توجه به گزارشها، گونههای Aedes albopictus در شمال کشور به ویژه در مناطق جنگلی و مرطوب مازندران و گیلان مشاهده شدهاند. حضور این پشهها در ایران تهدیدی جدی برای سلامت عمومی محسوب میشود، زیرا شرایط مناسبی برای گسترش بیماریهای منتقله از پشهها را فراهم میکند.
بیماریهای منتقله توسط پشه آئدس
پشههای آئدس به دلیل انتقال ویروسهای خطرناکی که میتوانند باعث بیماریهای جدی شوند، بسیار مورد توجه قرار دارند. مهمترین بیماریهایی که توسط این پشهها منتقل میشوند عبارتند از:
تب دنگی
تب دنگی یکی از بیماریهای ویروسی است که توسط پشه آئدس منتقل میشود. علائم این بیماری شامل تب بالا، دردهای شدید مفاصل و عضلات، درد پشت چشمها، و بثورات پوستی میباشد. این بیماری میتواند به شکل شدیدتری به نام "تب دنگی شدید" یا "تب دنگی هموراژیک" بروز کند که ممکن است منجر به خونریزی داخلی و شوک شود و بدون درمان مناسب، میتواند کشنده باشد.
زیکا
ویروس زیکا که توسط پشههای آئدس منتقل میشود، میتواند باعث علائمی مانند تب، بثورات پوستی، درد مفاصل، و قرمزی چشمها شود. در دوران بارداری، ویروس زیکا میتواند به جنین منتقل شده و باعث نقصهای تولد مانند میکروسفالی (کوچک شدن غیرطبیعی سر و مغز) شود.
چیکونگونیا
چیکونگونیا نیز یک بیماری ویروسی است که توسط پشه آئدس منتقل میشود. این بیماری باعث تب ناگهانی و شدید، درد مفاصل (به ویژه در مچها و زانوها)، بثورات پوستی، و سردرد میشود. علائم بیماری ممکن است برای هفتهها یا ماهها ادامه یابد و دردهای مفاصل میتواند به شکل مزمن باقی بماند.
تب زرد
تب زرد یکی دیگر از بیماریهای ویروسی است که توسط Aedes aegypti منتقل میشود. علائم اولیه این بیماری شامل تب، لرز، سردرد، درد عضلات، و استفراغ میباشد. در موارد شدید، بیماری میتواند منجر به زردی (یرقان)، خونریزی، و آسیب به کبد و کلیهها شود.
راههای مقابله با پشه آئدس
مقابله با پشه آئدس و جلوگیری از انتقال بیماریهای مرتبط با آنها نیازمند تلاشهای جامع و هماهنگ است. روشهای مختلفی برای کنترل و کاهش جمعیت این پشهها وجود دارد:
حذف زیستگاهها
یکی از مؤثرترین روشها برای مقابله با پشههای آئدس، حذف زیستگاههای مناسب برای تخمگذاری آنها است. این شامل از بین بردن تمامی منابع آب راکد در اطراف خانهها و مناطق شهری میشود. تخلیه و تمیز کردن گلدانها، ظروف آب حیوانات، و هر چیزی که ممکن است آب جمع کند، از اهمیت ویژهای برخوردار است.
استفاده از مواد دافع پشه
استفاده از مواد دافع پشه مانند اسپریها و لوسیونهای حاوی DEET یا پیکاریدین میتواند از گزیدگی پشهها جلوگیری کند. همچنین، پوشیدن لباسهای بلند و استفاده از توریهای پشهگیر بر روی پنجرهها و درها نیز موثر است.
کنترل بیولوژیکی
استفاده از روشهای کنترل بیولوژیکی، مانند معرفی ماهیهای گوشتخوار که لارو پشهها را میخورند، میتواند به کاهش جمعیت پشههای آئدس کمک کند. همچنین، استفاده از باکتریهای خاصی که فقط به لارو پشهها حمله میکنند، میتواند موثر باشد.
مهپاشی و اسپری حشرهکشها
در مناطقی که شیوع بیماریهای منتقله توسط پشههای آئدس گزارش شده است، استفاده از اسپریهای حشرهکش میتواند به کاهش سریع جمعیت پشهها کمک کند. این روش به ویژه در مناطق شهری و در زمان شیوع بیماری بسیار موثر است.
برنامههای آموزشی و آگاهیبخشی
آگاهی عمومی در مورد خطرات پشههای آئدس و راههای مقابله با آنها بسیار مهم است. برنامههای آموزشی و آگاهیبخشی میتوانند به مردم کمک کنند تا اقدامات پیشگیرانه مناسبی را انجام دهند و از شیوع بیماریها جلوگیری کنند.
نتیجهگیری
پشه آئدس یکی از مهمترین عوامل انتقال بیماریهای خطرناکی چون تب دنگی، زیکا، چیکونگونیا و تب زرد است. این پشهها در بسیاری از نقاط جهان، از جمله ایران، حضور دارند و سلامت عمومی را تهدید میکنند. برای مقابله با این پشهها، باید رویکردی جامع اتخاذ شود که شامل حذف زیستگاههای تخمگذاری، استفاده از مواد دافع پشه، روشهای کنترل بیولوژیکی و برنامههای آموزشی و آگاهیبخشی باشد. با اجرای اقدامات هماهنگ و مناسب، میتوان از گسترش بیماریهای ناشی از پشه آئدس جلوگیری کرده و سلامت عمومی را تضمین نمود.